Hrant Kasparyan / Demokrat Haber
Ermenistan Meclisi, 1915-1923 tarihleri arasında Pontus ile Küçük Asya Rumları ve Süryanilerin maruz kaldığı soykırımı kınayan tasarıyı bugünkü oturumunda gündemine kabul etti.
Ermenistan Meclis Başkan Vekili Eduard Şarmazanov, Meclis gündemine kabul edilen tasarıyla, “Ermenistan’ın Pontus Rum ve Süryani soykırımlarını resmen tanıdığını” ifade etti.
Tasarının, 1948 tarihli Birleşmiş Milletler Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi ile Savaş Suçları ve İnsanlığa Karşı Suçlar Bakımından Kanuni Sınırlamaların Uygulanmayacağına Dair Sözleşme gibi uluslararası belgelere dayandırıldığı kaydedildi.
Ermenistan’ın başkenti Yerevan merkezli Armenpress Ajansı’nın haberine göre, Ermenistan Meclisi’nin ancak istisnai durumlarda tasarı kabul ettiğini belirten Meclis Başkan Vekili Şarmazanov, bu açıdan Meclis gündemine kabul edilen tasarının önemine dikkat çekti.
Şarmazanov, Rum ve Süryanilere karşı işlenen soykırımın uluslararası kamuoyu nezdinde kınanmasının Ermenistan tarafından da önemsendiğini vurguladı.
Meclis gündemine kabul edilen tasarının çalışmalarına yaklaşık olarak dört yıl önce başladıklarını kaydeden Şarmazanov, tasarının hazırlık aşamasında uzman ve tarihçilerin yanı sıra, Süryani ve Rum halklarının temsilcilerine de danıştıklarını ifade etti.
Rum Patrikliği’nin verilerine göre, Birinci Dünya Savaşı başlamadan önce Osmanlı Türkiyesi’nde 284 bin Rum’un katledildiğini kaydeden Şarmazanov, Rum halkına yönelik toplu katliamların Pontus ile sınırlı olmadığını, Küçük Asya’nın (Anadolu) farklı bölgelerinde yaşayan 154 bin Rum’un da aynı süreçte öldürüldüğünü söyledi.
Rumlara yönelik olarak uygulanan soykırım sürecinin 1919-1923 tarihlerinde zirveye ulaştığını kaydeden Şarmazanov, dünya tarihine “Küçük Asya faciası” olarak geçmiş olan soykırıma ilişkin olarak yayın yapan New York Times gazetesinin verilerine göre, zorunlu göçe tabi tutulan 700 bin Rum’un toplu katliamlar ve açlık nedeniyle hayatını kaybettiğini belirtti.
Süryani halkına yönelik olarak katliamların 1895-1896 yıllarında Sultan Abdül Hamid döneminde başladığını ifade eden Şarmazanov, 1915’te Van vilayetine bağlı olan yörelerde yaşayan Süryanilerin yeniden toplu katliama maruz kaldıklarını belirtti.
Van vilayeti çevresindeki katliamların İttihat ve Terakki liderlerinden Enver Paşa’nın yaveri Cevdet Paşa’nın kontrolünde gerçekleştirildiğini kaydeden Şarmazanov, Süryani Patrikliği verilerine göre 1915 Soykırımı sürecinde yaklaşık olarak 250 ile 300 bin Asuri-Süryani’nin öldürüldüğünü söyledi.
