Tuzla CPS Otomotiv-Tekstil işçisinin umudu Avrupalı firmalar

Cemalettin Efe

Tuzla Serbest Gümrük Bölgesi’nde üretim yapan CPS Otomotiv ve Tekstil’de işçiler 15 Temmuz 2014’den beri direniyor. CPS Otomotiv ve Tekstil’in müşterisi olan Almanya Volkswagen şirketi “Davranış Kılavuzu” anlaşmasına uyulmasını isterse işçilerin talepleri karşılanabilir.

Viyana’dan gelmiş, sendikacı bir işçi arkadaşımla birlikte CPS Otomotiv-Tekstil’de sendikal mücadeleden dolayı atılmış işçilerle görüşmek için Tuzla’ya gittik. Bu arada tam da o gün işten atılmış bazı işçilerle de görüşme olanağı bulacaktık. Avrupa’da sendikal basında yer alan işçi direnişi, başka birçokları gibi maalesef Türkiye basınında doğru dürüst yer almıyor, sol yayınlar bile haber yapmıyor. Araştırdık, bir-iki küçük istisna dışında konuya ilişkin haber ya da yorum bulunmuyor.

DERİTEKS’in Tuzla’daki merkezinde bizi Tuzla Şube Başkanı Binali Tay, diğer sendikacılar ve işten atılan 9 işçiden üçü karşıladı. İlk bakışta üç genç işçinin gözlerinde sadece masumiyet değil aynı zamanda kararlılık da okunuyordu. Devenin hamutuyla yutulma kavgasının sürdüğü şu zamanlarda 12 kişiden oluşan sendikalaşma komitesi gibi bu üç işçinin de fazla politikayla ya da sol örgütlerle alakaları olmamış. Bunu birkaç söz alışverişinden sonra anlamak zor olmuyor.

Çaylarımızı içerken biz sorduk onlar cevapladı.

Karın tokluğuna ve güvencesiz koşullarda çalışmaktan bıkıp usanan CPS Otomotiv ve Tekstil işçileri hemen yan taraflarındaki başka bir işyerinde başlamış olan sendikalaşma hareketinden etkilenerek bir komite kurmaya karar vermişler.

İbrahim Çınar heyecanla ve mahcup bir şekilde konuşuyor. Başlarına gelen her şeyi bir anda ve eksiksiz anlatmak gayretiyle gözlerini bize dikerek konuşmaya çalıştı. Bir kızı varmış altı yaşında, oğlu daha yeni doğmuş bebek. Bu durumda işsiz kalmak kötü olsa da, “Hak ve adalet istiyoruz abi!” diyor.

“TEK UMUDUMUZ AVRUPA!”

DERİTEKS Tuzla Şube Başkanı Binali Tay direnişin öyküsünü sendikal açıdan bize özetliyor:

CPS Otomotiv ve Tekstil’de çalışan 200 civarındaki işçinin yarısından fazlası sendikalı olduğu halde işveren toplu sözleşmeye yanaşmıyor. Ne şirketin ortaklarından Nalan Aydar ne de sendikayla görüşmesi gereken insan kaynakları sorumlusu kişi telefonlara çıkıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na yaptıkları müracaatın sonucunu beklediklerini ama bunun da uzun bir süreç olabileceğini söyledi. “Bakanlığın olumlu cevabına karşılık işveren herhangi sudan bir sebep göstererek ayları, hatta bir yılı bulacak zaman kazanarak işin pörsümesine sebep olabilir!” dediğinde hepimiz birbirimize bakıyoruz. Ama peşine hemen ekliyor, “Tek umudumuz Avrupa!” diyor.

Ardından sözü Eğitim Sekreteri Engin Çelik alıyor. Avrupa’yla olan yazışmaları ve gelişmeleri özetliyor. Sonuç itibarıyla CPS Otomotiv ve Tekstil ile kısa sürede toplu sözleşmeye oturmanın en kestirme yolu CPS Otomotiv ve Tekstil’in müşterisi olan Almanya Volkswagen şirketinin alacağı tutuma bağlı. Volkswagen, Mercedes-Benz gibi otomotiv devlerinin bütün dünyayı kapsayan “Davranış Kılavuzu” anlaşması var. Bu çerçeve anlaşmasına göre, sadece kendi bünyesindeki şirketler değil, aynı zamanda sipariş verdiği işletmelerde de temel insan hakları ve sendikal örgütlenme özgürlüğüne uyulması gerekiyor. DERİTEKS Sendikası Çalışma Bakanlığı’nın yanı sıra Volkswagen ile yaptığı yazışmanın da cevabını bekliyor, kısa bir süre önce Volkswagen’deki yetkili sendika olaya ilişkin detaylı bilgi istemiş.

Eğitim Sekreteri, şimdi hem Türkiye hem de Almanya’daki kamuoyunun duyarlı hale getirilmesi ve böylece baskı oluşturulması gerektiğini söylüyor.

Çaylar tazelenirken işçiler yaşadıklarını anlatmayı sürdürdü. Hala fabrikada çalışan komite üyesi Erol Köylü kalifiye eleman olarak nasıl işletme içinde sürülerek ve üstlerinden hakaret görerek mobing uygulandığını heyecanla bize anlatmaya çalıştı.

İşten çıkarılmış diğer komite üyesi Oktay Aydın işletme alanına taze hava, oksijen gelmesi için havalandırma olmadığını bu yüzden kendisi de dahil birçok insanın bayıldığını ya da kendilerini kötü hissederek zaman zaman kendilerini dışarıya zor attıklarını söylerken bile o anı yaşıyormuş gibi vücudu kasılarak konuşuyordu. Sıcak havalarda çalıştırılan klimanın birçoğunu hasta ettiğini eklemeden edemiyor. 2013’te en üst sınır 900 olan ürün sayısını bir sürü yalan ve boş vaatlerle işçiler 1350’ye çıkarırken değişen hiçbir şey olmamış. Ne sağlık koşullarında ne de ücret alanında en ufak bir gelişme olmamış. İçme suyunun bile gidip alınmasına müsaade edilmez olmuş. İşçiler 9 saat boyu sıcaktan ılımış, kalitesi düşmüş suyu plastik şişelerden içmek durumunda bırakılırken, işveren güdümündeki işçilere bu koşullar yer yer uygulanmıyormuş. Böylece örgütlenmiş işçilerle örgütsüz işçiler arasında gerilim yaratılmaya çalışılıyormuş.

İşçi İbrahim Çınar ekliyor. “CPS’in internet kurumsal sayfasında temel insan hakları ve evrensel hukuk şirketin temel politikası olarak deklare edildiği halde biz burada en sağlıksız koşullarda, karın tokluğuna ve sendikasız çalışmaya mahkûm ediliyoruz” diyor!

Lafı Erol Köylü alıyor sözü. “Abi, bana ve arkadaşlara yoğun bir baskı, yani mobing uygulanıyor. Çok düşündüm ve sonunda dedim, ben buradan çıksam ve başka iş yerine gitsem değişen ne olur ki? Zaten bu koşulların benzeri başka yerlerde de yaşanıyor. Onun için karar verdim, dedim, ben onların inadına da olsa burada kalacağım ve gitmeyeceğim. Hakkımızı alana kadar direnmeye devam edeceğiz” derken biraz da gururla üstündeki mavi tulumun dizlerine bir şaplak atıyor.

Tuzla Serbest Gümrük Bölgesi’nde üretim yapan CPS Otomotiv ve Tekstil’de mücadele veren işçilerin direnişi 15 Temmuz 2014’den beri devam ediyor. Eylül ayında iki posta şeklinde işten atılan 9 işçinin bir kısmı başka işyerlerinde çalışsa da, işin peşini bırakmış değil. Ayrıca fabrikada sendikalı olan işçiler de kararlılıklarını sürdürüyorlar. Komiteyi kuranlar sık sık sendikacılarla buluşuyor, birlikte işyerine giremezseler de, serbest bölgede ya da sendika şubesinde buluşuluyor, gidişat konuşuluyor ve bilgi akışı sağlanıyor.