MURAT KUSEYRİ – STOCKHOLM / ANF
İsveç’te mağazalarında çalışan kadınları sütyenlerinin numarasını göğüslerinde taşımaya zorlayan “Change” adlı şirket cinsiyet ayrımcılığından mahkum oldu. İş Mahkemesi bir çalışanın açtığı davayı dün karara bağlayarak işverenin kadına 50 bin kron tazminat ödemesine karar verdi.
“Sütyen Davası” olarak kamuoyuna yansıyan dava giysi tekellerin rekabetten karlı çıkmak ve aşırı karlar elde edebilmek için çalıştırdıkları kadınları sadece ucuz işgücü olarak değil, aynı zamanda nasıl cinsel bir obje olarak kullandıklarını gözler önüne seriyor.
İsveç’in değişik illerinde 15 iç çamaşırı giyim mağazası bulunan “Change” bundan iki yıl önce, mağazalarda çalışan kadınlardan üzerinde ad ve soyadları ile sütyen numaralarının yazılı olduğu levhaları göğüslerin üzerinde taşımalarını istedi.
Sundvall ilinde annelik izninden sonra yeniden çalışmaya başlayan Maria adlı genç kadın uygulamaya karşı çıkarak işten ayrıldı. Bağlı olduğu Handels Sendikası yetkililerine durumu bildirmesiyle konu medyaya yansıdı.
Sendikanın yaptığı araştırmalar işverenin sadece bununla yetinmediğini, çalışan kadınların vitrinlerde kullanılmak üzere iç çamaşırlarıyla fotoğraflarını çektiğini ortaya çıkardı. Change’nin akşam saatlerinde ve hafta sonunda çalıştırdığı genç kızlara ücret yerine iç çamaşırı verdiği de açığa çıktı.
İşverenin hedeflediği miktarda iç çamaşırı satmayı başaramayan genç kadınlar yapılan personel toplantılarında herkesin önünde azarlandı ve bazılarının işlerine son verildi.
Adının açıklanmasını istemeyen bir genç kadın işvereni çalışan kadınlara bir çöp, kullanılacak bir eşya gibi davranmakla suçlamıştı.
Mahkeme kararından sonra görüşlerine başvurduğumuz Handels Sendikası Ombudsmanı Jaana Palsson “Change”nin mağazalarında genç ve deneyimsiz genç kadınları çalıştırdığını, kadınların işten atılmamak için işverene karşı çıkmaya cesaret edemediklerini belirterek şunları söyledi: “Üyelerimiz göğüslerinde sütyen numaralarının yazılı levha taşımaya zorlanarak aşağılandıklarını düşünüyor. Levhayı taşıyan kadınlar ayrıca müşterilerin aşağılayıcı ve cinsiyet ayrımcısı yorumlarıyla karşı karşıya kaldılar”
Palsson, mahkeme kararını çalışanların kişilik haklarının korumasını için verilen mücadelenin zaferi olarak gördüklerini dile getirdi.
1995 yılında Danimarka’da kurulan “Change”nin İskandinav ülkelerinin yanı sıra Almanya, İspanya, İrlanda, Polonya, Singapur ve Kanada’da yüzlerce mağazası bulunuyor.
